Monthly Archives: mei 2021

De Toverfluit als anti-maçonnieke opera

Iedereen van ons kent de Amerikaanse muzikale dramafilm “Amadeus” uit 1984 van de regisseur Miloš Forman met in de hoofdrol Tom Hulce. In de bioscopen was de film een groot succes en kreeg elf Oscars.

In deze film over W.A. Mozart wordt niet één keer verwezen naar de vrijmetselarij en dus ook niet bij het item “Die Zauberflöte”, de opera waarvan onomstotelijk bewezen is dat het libretto een maçonnieke opera op het oog had. Om niet in herhaling te vervallen verwijzen we naar het standaardwerk dat verscheen onder redactie van H.C. Robbins Landon (1).

Alles wat het brede publiek heden ten dage kent of weet over het leven van Mozart is gebaseerd op het zien van deze populaire film. Van een Amerikaanse regisseur mag men niet verwachten dat hij een film zal realiseren waarbij de idealen van de vrijmetselarij gepropageerd worden. Laat het dan nog de vrijmetselarij zijn van de late 18de eeuw want met de huidige versnippering in denkrichtingen zou de keuze wel eens kunnen gemaakt worden voor de zogeheten reguliere strekking en zeker niet voor een richting die het zelfstandig denken voorop stelt in humanistisch perspectief.

De algemene basis rond de beeldvorming over W.A. Mozart (Salzburg 1756-Wenen 1791) is gelegd door de film in 1984 en de internationaal bestaande vrijmetselarij heeft daar nog niets kunnen aan veranderen. Tot welke aberraties dit kan leiden zagen we in 2017 toen de “Toverfluit” werd uitgevoerd door de Opera van Vlaanderen. Het betrof een bewerking van Luc Joosten (° Hasselt, 1965), die filosofie studeerde aan de KULeuven. Hij is de productiedramaturg van een hele reeks opera’s en is nu de hoofddramaturg bij Opera Vlaanderen (Brussel-Gent). Hij maakte van de “Toverfluit” een regelrechte anti-maçonnieke opera. 

Jezus als filmster

Wat weet de gemiddelde Belg over het leven van Jezus Christus sinds dit zelfs niet meer verteld wordt in de les katholieke godsdienst ? Ook het evangelie werd verspreid via film. We denken hier aan de (horror)film “The Passion of the Christ” (2004) van Mel Gibson. Deze film over het leven van Jezus Christus , volgens de rooms-katholieke traditie, vertoont een zeer gewelddadige kruisiging. Heel wat scènes komen overigens niet voor in het Nieuwe Testament. Dat heet dan de “artistieke vrijheid”. Maar deze film is nu wel de historische werkelijkheid geworden voor een breed publiek. Het witte doek met zijn lagen schmink is het nieuwe evangelie geworden. Niet alleen de bioscoopfilm van Gibson werd gebruikt als evangelisatiemateriaal ook als televisie-uitzending werd de film de dienstmaagd van de religie. Op paaszaterdag 2006 werd de film uitgezonden door de Nederlandse omroep RTL5 en op paaszaterdag 2007 door het Vlaamse toenmalige Kanaal2. Beide zenders, die tot de commerciële omroep behoren, zonden de film uit zonder reclameonderbrekingen! “Monty Python’s Life of Brian” (1979), bekritiseert dan weer de georganiseerde religie maar dan zonder Jezus zelf belachelijk te maken. Hij werd juist neergezet als een wijze man. De film was wel zo grappig dat hij in veel landen verboden werd. Always Look on the Bright Side of Life.

Men hoeft geen legerofficier geweest te zijn om een oorlogsfilm te kunnen regisseren. Heel dikwijls wordt in dat genre ook geromantiseerd omdat een erin verweven love-story beter verkoopt dan alleen platgebombardeerde steden. Men hoeft zelfs geen vrijmetselaar te zijn om een film te kunnen maken over de “Toverfluit” maar het minste dat men mag verwachten is dat producent en regisseur hun vooringenomenheid laten varen.

Willy Dezutter

  1. H.C. Robbins Landon, Wolfgang Amadeus Mozart. Volledig overzicht van leven en muziek. Uitgeverij Tirion, Baarn, 1999, 463 p. Vooral p. 134-137 en p. 254-255.