In de oudheid dacht men dat de ziekte epilepsie te maken had met de goden, die iemand met de vallende ziekte stevig dooreen schudden nadat ze hem betrapten op een goddeloze daad. Hippocrates (ca. 460-377 v.o.t.), de Griekse vader van de geneeskunde, ontdekte dat het een lichamelijk fenomeen was en dus geen straf. Eeuwen later zal Jezus Christus (actief omstreeks het jaar 30 na het begin van de jaartelling) heel wat genezingen verrichten o.m. van een jongen die aan vallende ziekte leed en bezeten was (Math. 17:15-20, Marcus 9:17-18, Lucas 9:38-42). In het Nieuwe Testament wordt er geen onderscheid gemaakt tussen bezetenheid en ziekte. Zieken worden bezetenen genoemd en bezetenen heten zieken. Ook Jezus beschouwde ziekte niet als straf. Dat wordt algemeen als progressief aanzien maar kent in Hippocrates een illustere voorganger!
Van de artseneed bestaan thans verschillende versies die ver afstaan van de oerversie (Oudgrieks) van Hippocrates (1). Er zijn ook verschillende interpretaties o.a. met betrekking tot de zelfdoding. De Grieken en Romeinen gunden de patiënt het zelfbeschikkingsrecht over de eigen dood. De eed markeert thans veeleer het beëindigen van de universitaire artsenopleiding maar heeft op zich geen juridische betekenis. Tot slot is het wellicht onnodig om nog eens te onderstrepen dat de genezingswonderen altijd betrekking hebben op psychosomatische ziekten. De Almachtige kan wel geen ontbrekende en afgeschoten ledematen laten aangroeien. Ook niet na hevig bidden aan de grot van Lourdes. Zo’n demonstratie van onmacht creëert natuurlijk geen sympathie voor het christelijk geloof.
Voetbal
Mirakels gebeuren tegenwoordig enkel nog in het topvoetbal. Daar zwelgen altijd een aantal spelers, voetbalmiljonairs, in stuitend bijgeloof. Met de bal aan de voet wijzen ze met de vingertjes naar boven. Het wonder gebeurt dan alleen nog in de laatste seconde van de verlengingen en de toegevoegde tijd. Dat is dan een mirakel dat de ene helft van de supporters gelukkig maakt en de andere helft ongelukkig. Het arbitraire mirakel der uitverkorenen en verdoemden technisch ondersteund door de videoscheidsrechter (de VAR). Het nieuwe Alziend oog van de goddelijke voorzienigheid. God is kennelijk alleen handelend aanwezig wanneer er doelpunten moeten gemaakt worden. In alle andere gevallen heeft hij zich van de wereld afgekeerd. En hij weet zijn prioriteiten te stellen: onschuldige kinderen laat hij verdrinken in de Middellandse Zee. Soms met honderd tegelijk maar ééntje wordt er dan gered. Die had een engeltje op z’n schouder zitten (!). Dat is geen mirakel maar willekeur.
Op een onzichtbare en gevoelloze god zit niemand te wachten. Door de Turkijedeal (afgesloten op 18 maart 2016) is de instroom van vluchtelingen en het aantal verdrinkingen sterk teruggelopen. De illegale migratie van Turkije naar Griekenland is sterk teruggedrongen in ruil voor 3 miljard euro aan financiële steun aan Turkije. Volwassenen en kinderen zitten nu in slechte omstandigheden in vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden. Alles wat wij doen is mensenwerk. De wereld wordt niet geregeerd door een buitenaards wezen. “De roeping van den mens is mens te zijn”(tekst op het grafmonument van Multatuli).
Willy Dezutter
1 K. Rohaert, Over Hippocrates. https://www.ordomedic.be en http://nl.wikipedia.org s. v Eed van Hippocrates .