Op 25 december 2012 spoorde de Nederlandse koningin Beatrix in haar kersttoespraak het Nederlandse volk aan tot geloof, hoop en liefde.
“Geloof is vertrouwen dat ons leven een zin geeft die uitstijgt boven het alledaagse, hoop is de overtuiging dat de uitkomst goed zal zijn ook al is die niet zichtbaar. Liefde is de kracht die ons verbindt met elkaar, die geeft en vergeeft en die de haat kan overwinnen”.
In het christendom worden geloof, hoop en liefde de drie goddelijke deugden genoemd. In 1 Korinthiërs 13:13 staat te lezen: “Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde”. Die eerste brief aan de Korinthiërs* zegt in 13-4:6 “De liefde is geduldig en vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid. Ze is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan, ze verheugt zich niet over onrecht maar vindt vreugde in de waarheid”. Met deze liefdesboodschap heeft een humanist natuurlijk geen enkele moeite.
Dat is geen exclusief christelijke boodschap; dat is universeel menselijk en heeft betrekking op het hier en nu.
Kardinaal Godfried Danneels, zegt in een interview naar aanleiding van zijn 80ste verjaardag (Knack 22 mei 2013): ”Niet het verlies van geloof, maar van hoop is het grote gevaar voor de westerse wereld”. Hij rekent er dus op dat de uitkomst goed zal zijn. Maar brengt iemand die die sterke verwachting niet heeft daarmee de westerse wereld in gevaar ? De hoop als geestelijke kracht (psychische kracht zouden we eerder denken) bij het sterven willen we natuurlijk niemand afpakken. Op zo’n moment zal men een beetje troost wel kunnen gebruiken. Het mededogen haalt het nog altijd van het cynisme. Het eeuwig leven misgunnen we ook niet aan de kardinaal en al evenmin wensen we hem de eeuwige verdoemenis toe. Alleen zal zijn ultieme hoop een ijdele hoop blijken te zijn. Als humanisten klampen we ons beter vast aan de concrete liefde. Ze wisten dat al in dat oude liedje:
“Geloof, hoop en liefde
Ze komen bij elkaar.
Geloof, hoop en liefde
Ze maken dingen waar.
Want kun je niet meer hopen en geloof je niet meer
Dan brengt de ware liefde toch mooie dingen weer.”
Hopen is een erg egoïstisch verlangen. Liefde is geven. Love yourself then you will love everybody. Godfried Danneels is vervolgens ook zeer affirmatief: “Ik denk nog altijd dat ik in de hemel zal komen”. Over een eventuele loutering in het vagevuur vernemen we niets. Je moet ook eens leren vrede te sluiten met de dood. We verwijzen daarvoor naar mgr. Tiny Muskes (1935-2013), de oud-bisschop van Breda, die het zo verwoordde:
“Als je accepteert dat je dood zult gaan, dat het bij het leven hoort, niet alleen bij ons leven maar bij alles wat er is, dan wordt het een deel van je leven. Dan wordt je leven hier en nu beter, intenser”.
En wat te denken van de reporter die hem vroeg: “Bestaat de hemel ?”
Ik zie nog altijd zijn verschrikt gezicht en dan het krachtig antwoord: “Neen”.
Schitterende televisie !
Willy Dezutter
Noot: De eerste brief van Paulus aan de Korinthiërs is een boek in de Bijbel, in het Nieuwe Testament. Paulus bevond zich toen in Efeze en schreef deze brief (opgedeeld in 16 hoofdstukken) aan de gemeente in Korinthe, een havenstad in Griekenland.
De brief werd geschreven in het Koinè-Grieks rond 57 n.chr. en handelt uitgebreid over de liefde. De vrouwonvriendelijke uitspraken van Paulus (de vrouw is ondergeschikt aan de man) zouden elke gelovige vrouw ertoe moeten aanzetten om het kerkinstituut ter stond te verlaten. Dit wijst er nog eens op dat deze brieven moeten gelezen worden in de context van de tijd. Maar dat geldt natuurlijk voor de gehele Bijbel en vormt het beste argument tegen de gedachte dat we hier te doen hebben met het woord van god. Paulus zou nu mogen rekening houden met de derde feministische golf !