Op de voornaam Desiderius/Désiré werd in Biekorf de aandacht getrokken door L.V.A[acker] (1) die er terecht op wees dat de voornaam Desiderius in Vlaanderen nergens te vinden is in de lijsten van heiligen die Desiderius als doopnaam opgeven.
In de 7de eeuw waren er in Frankrijk wel enkele heiligen met die naam maar die waren bij ons niet populair. We kennen natuurlijk Desiderius Erasmus (Rotterdam 1466 – Bazel 1536) maar zijn doopnaam was Erasmus en pas in 1496 voegde hij de naam Desiderius aan zijn naam toe (2). Bij het geven van de voornaam Desiderius spiegelde men zich later niet aan deze grote humanist; men had iets anders in gedachten.
De naam Desiderius heeft altijd mijn aandacht gehad aangezien mijn overgrootvader (langs moederszijde) Desiderius Musson (1841-1930) heette. Zijn vader Pieter Johannes Musson werd in 1799 geboren te Heille (Sluis) en huwde aldaar in 1830 met Johanna Theresia Vermeersch (Moerkerke (B) 1789- Heille (NL) 1834). Zij werd 45 jaar oud en het huwelijk was kinderloos gebleven. Hijzelf was er toen nog maar 35. Op 25 juli 1838 hertrouwde hij in (3) Heille met Anna Catharina Kuijpers (geb. Heille 1806). Ze kregen drie kinderen, Karel in 1839, Philipina in 1840 en Desiderius Josephus Musson geb. te Heille op 5 november1841. De vader was op dat ogenblik 42 en de moeder 35 jaar. Hiermee werd aan het verlangen (desiderium) voldaan. Het kind was gewenst. In West-Zeeuws-Vlaanderen spreekt men over Desideer of Deer. Daarenboven was het een zoon. Jongens waren meer gewenst dan meisjes.
De naam Desiderius is veel ouder dan het vrouwelijke Desideria of Desiderata. In Spanje wordt Desiderata afgekort tot Desi. De voornaam Desiderius was populair tussen 1800 en 1920 en met een piek rond 1840 en alleen in N-W Europa (4). Het Franse Désiré kennen we ook in combinaties zoals Jacques-Désiré, Jean- Désiré e.a. En wie kent niet Joseph-Désiré Mobuto (1930-1997) de president van “onze” Congo ! De meisjesnaam Désirée werd in 2013 in Vlaanderen nog 241 maal gegeven (5). Winkels voor bruidsmode heten soms ook “Désirée”. Ook hier appelleert men aan het verlangen. Het gewenste. En uiteraard spreekt de film “Désirée” uit 1954 tot de verbeelding van de oudere lezer. Daarin werd de dochter van een Franse handelaar verliefd op één van de jongste generaals van het Franse leger: Napoleon Bonaparte. Désirée Clary trouwde uiteindelijk met Jean-Baptiste Bernadotte, maarschalk van Napoleon en werd Koningin van Zweden.
De buurtschap Heille was vanaf 1797 een zelfstandige grensgemeente en werd in 1880 bij de gemeente Sluis gevoegd. Desiderius Musson tenslotte huwde op 12 mei1875 te Heille met Melania Maertens (Sluis-Heille 1846 – Aardenburg 1943). Ze kregen drie kinderen onder wie een dochter Marie Louise Musson (Aardenburg 1 oktober 1882 – Oostburg (6) 24 januari 1977). Zij was mijn grootmoeder. Mijn overgrootmoeder werd 97 jaar en mijn grootmoeder 95. Het geeft de burger moed. Ook dit is slechts een desideratum.
Willy Dezutter
- L. Van A[cker], De voornaamste Désiré (Desiderius), in: Biekorf, 116 (2016), 3, p.372.
- Zie voor de voornaam Desiderius de Nederlandse Voornamenbank van het Meertens Instituut (Amsterdam) te raadplegen op meertens.knaw.nl .
- In West-Zeeuws-Vlaanderen zegt men overigens “op Heille”, “op Cadzand” maar “in Aardenburg” en “in Sluis”. Er zijn in het dialect ook verschillen tussen katholieke en protestante inwoners.
- geneanet.org/prenoms Ibidem voor de verspreiding en frequentie van de naam Désirée.
- vernoeming.nl/voornaam/desiree-4
- Veel mensen in West-Zeeuws-Vlaanderen overleden in het voormalige Sint-Antoniusziekenhuis van Oostburg. Dat was vroeger het meest aangewezen streekziekenhuis. Men woont 95 jaar in Aardenburg maar uiteindelijk beslist het toeval en een wettelijke bepaling (de overlijdensakte) dat Oostburg je eindbestemming is. Hetzelfde geldt voor diegenen die in het Sint-Antoniusziekenhuis geboren werden. Al die kinderen kregen in de burgerlijke stand Oostburg aangesmeerd maar woonden hun leven lang in andere Zeeuws-Vlaamse dorpen. Nu bevallen veel moeders uit Sluis in het AZ Zeno campus Knokke-Heist. Daar doet zich iets gelijkaardigs voor. Nederlanders geboren in België. Maar op zich is dat in deze geglobaliseerde wereld geen probleem: er worden ook noodgedwongen Syrische vluchtelingen geboren in België èn in Nederland. De thuisbevalling, zo specifiek voor Nederland, is sterk aan het dalen. Nu is dat nog 20%, (in de jaren negentig 35 %), in Vlaanderen slechts 1 procent.