De vlag van de Wildepasbaanbolders “Verbroedering” (1921) in Brugge

In de Heemkundige Bijdragen 2017/1, p. 8 (De Koninklijke Heemkundige Kring Maurits Van Coppenolle vzw, ook de uitgever van het tijdschrift Brugs Ommeland) werd gevraagd tot welke bolvereniging de afgebeelde vlag (zie foto) behoorde.

De vlag van de Wildepasbaanbolders Verbroedering (1921).
foto Eric Colenbier, Brugge

Zie hierbij het antwoord. De “Maatschappij de Verbroedering” werd, nu honderd jaar geleden, in 1921 gesticht in café “De Groote Hert” in de Langestraat 131 in Brugge. Deze bolbaan bleef aldaar bestaan tot 1958. Joris Van Hecke was toen de uitbater van dit café. Hij werd later opgevolgd door zijn zoon Robert Van Hecke (overleden op 3 januari 2000) die in 1984 de zaak stopzette en al de realia van de bolmaatschappij zelf bleef bewaren.

Uiteraard geraakte alles na zijn overlijden verspreid. Wanneer men het geheel niet schenkt (of verkoopt) aan een openbaar museum ligt dit voor de hand. Dit geldt voor elke vereniging. Wanneer de realia geschonken (of zelfs verkocht worden) blijft meestal het verslagboek (de statuten, de leden, de prijswinnaars, de soupers, de sociale activiteiten) nog jaren liggen bij de laatste secretaris en gaat op den duur dikwijls definitief verloren. De voorbeelden zijn legio.

Robert Van Hecke leidde aan de Kruisvest een bedrijf waar men carnavalskledij kon huren. Samen met Eduard Trips (1921-1997) als voorzitter, en Robert Vande Voorde als secretaris, stichtte hij op 27 februari 1961 de eerste Brugse carnavalsvereniging “De Totetrekkersgarde”. Hijzelf werd penningmeester.

Tot slot willen we nog opmerken dat de bekende lijst met de bolmaatschappijen uit 1866 niet werd opgesteld door Andries Vanden Abeele (Heemkundige Bijdragen. a.w. p. 7) maar door de historicus Luc Schepens (1937-1986) die deze lijst publiceerde in 1981. Zie: Luc Schepens, De Brugse verenigingen in 1866. Biekorf, 81 (1981), p. 77-81.

Bij het wildebaanbollen en het pasbaanbollen moeten de spelers de platte bollen zo dicht mogelijk bij de “stake” of pluim bollen. De bolbaan is ongeveer 20 meter lang. In 1866 waren er in Brugge 41 bolverenigingen die ook wel “maatschappijen” werden genoemd. Het betrof 24 pasbanen, 12 gaaiboldersmaatschappijen en 5 wildebaanverenigingen.

De winnaar van een boltornooi mocht zich sire noemen. De “Eerelijst der Siren” van de Maatschappij-Verbroedering bleef bewaard (in privé bezit). De eerste sire was Jules Matthijs in 1921 en de laatste Robert Van Hecke in 1958. Op de erelijst zelf wordt aangegeven dat de vereniging ontbonden werd in 1959. De met de hand geborduurde vlag toont twee bolders in actie. Ze bollen naar de pluim. De vlag is gesigneerd Julienne Innegraeve (geb. Brugge 17 juli 1890). In de hoger aangehaalde publicatie werden de afmetingen niet opgegeven. De vlag werd geschonken aan het documentatiecentrum van de Heemkundige Kring Maurits Van Coppenolle.    

Willy Dezutter