Inleiding

Het is nu weer al vijftien jaar geleden dat mijn broer Bennie plotseling overleed ten gevolge van een hartstilstand. Dat was op 31 augustus 2010 en dat bericht sloeg bij mij in als een bom.

In het vooruitzicht van de begrafenisdienst schreef ik een lijkrede in de veronderstelling dat ik die zelf zou voorlezen. Toen dit ogenblik aanbrak bleek ik emotioneel niet in staat om die plicht te vervullen.  De tekst bleef vervolgens vijftien jaar op de computer staan.

Gelukkig bracht Guido Paridaen, voorzitter van de wielervereniging De Wielertoerist, een gloedvol maar ingetogen betoog waarin hij hulde bracht aan zijn voorganger Bennie. De uit Aardenburg afkomstige dichteres Anne Kempe (Middelburg, prov. Zeeland), droeg rouwgedichten voor uit eigen werk. Dat werd zeer gewaardeerd.

Bennie was vrijzinnig-humanist en zeer gehecht aan Aardenburg (West-Zeeuws-Vlaanderen) maar was op het ogenblik van overlijden gedomicilieerd in Maldegem (B). Dank zij mijn vriend Walter Dierick, diaken in de R.K. Kerk van Aardenburg , werd de mogelijkheid geboden om Bennie te begraven op het R.K. kerkhof van Aardenburg waar ook zijn ouders rusten. Walter kon dat in zijn treffende homilie mooi verantwoorden door te verwijzen naar Johannes 14:2 “In het huis van mijn vader zijn vele woningen”.

Het verdriet omwille van het verlies van mijn broer zal altijd blijven maar na vijftien jaar wordt het tijd om mijn tekst uit 2010 publiek te maken. Ik doe dat als huldebetoon maar vooral uit dankbaarheid omdat hij mij in de mogelijkheid stelde om te studeren aan de Rijksuniversiteit Gent terwijl hij op dat ogenblik mede-kostwinner was. De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat er ook enige hoogdringendheid begint mee te spelen. I k steven af op de leeftijd van 80 jaar en het uur van de waarheid kan ook voor mij elk moment toeslaan. We zijn er niet beducht voor.

Willy Dezutter, Brugge, 1 december 2025

In honorem Bernard Dezutter (1944-2010)

Bernardus Franciscus Dezutter werd op 29 januari 1944 als eerste zoon van Achiel Dezutter en Anna Musson geboren in Sluis-Heille. Het was een thuisbevalling zoals dat toen en zelfs nu nog veel het geval is in Nederland. De Tweede Wereldoorlog woedde nog in alle hevigheid. Brugge werd pas bevrijd op 12 september 1944 en in Knokke zwegen de wapens pas op 1 november van dat jaar. Het echte strijdtoneel om de verovering van de Schelde speelde zich af in de maand oktober in West-Zeeuws-Vlaanderen en de streek rond Moerkerke. Hector Dezutter, broer van vader Achiel, kwam toen om in het oorlogsgeweld.

Bernard werd genoemd naar zijn beide grootvaders Bernardus Dezutter (toen nog De Zutter geschreven) afkomstig uit Middelburg in Vlaanderen (nu gemeente Maldegem) en naar Franciscus Musson uit Draaibrug/Aardenburg.

Het ongelukkig toeval wil dat de tante van Bernard, die in het ouderlijke huis woonde in Draaibrug, daags na hem overleed in het ziekenhuis in Oostburg op de leeftijd van 88 jaar. Tante Liza Musson was de zus van zijn moeder Anna. We zullen haar maandag begeleiden naar haar laatste rustplaats, net als Bennie (zijn roepnaam) op hetzelfde R.K. Kerkhof van Aardenburg.

Vader Achiel werd geboren op 20 december 1913 in Sluis-Heille en zijn moeder Anna Musson op 16 april 1917 in Draaibrug/Aardenburg. Zij huwden op 20 mei 1943 in volle oorlogstijd. Bennie werd geboren in Heille. Hij was een “zevenmaandertje” die zou uitgroeien tot een boom van 1,93 meter! Maar ook zijn broer Willy zou op 23 maart 1946 nog geboren worden in het kapot geschoten huisje dat moeizaam was herbouwd en nog altijd bestaat.  Willy werd genoemd naar de grootvader van zijn moeder Willem Musson. Dochter Anna-Marie werd geboren op 30 april 1953 in Aardenburg waar sinds 1951 de winkel in de Weststraat een begrip werd. 

Annemarie, officieel Anna-Marie, kreeg de voornaam van haar moeder Anna en van haar grootmoeder Marie Musson.

Bennie is dus een volbloed oud-Heillenaar, de plaats waar zijn vader een handeltje opstartte in groenten en fruit.  Er waren overwegend Belgische klanten. In 1950 werd er een winkel gebouwd in de Weststraat in Aardenburg die opende in 1951.  De aannemer was de firma Theofiel sr. en Albert Van Hoorickx uit Sluis-Heille.  Dit aannemingsbedrijf bestaat nog altijd en staat onder de leiding van Theo.  Bennie en Willy (toen nog Willie) mochten dikwijls meerijden in de auto van Albert Van Hoorickx om in Aardenburg de kleuterschool in de Weststraat te bezoeken, later Westmolenstraat.  Ook Jozef Van Deursen, nu wonende in Sluis, genoot dat voorrecht.

Aardenburg

Het winkelbedrijf in Aardenburg was aanvankelijk toegespitst op groenten en fruit maar werd uitgebreid met een afdeling kruidenierswaren. In de jaren zestig volgde een verbouwing met o.m. een afdeling bloemen en planten. Vader Achiel bouwde ook een goed beklante huis-aan-huis bestelronde uit in Aardenburg, Heille, Eede en De Biezen. Al vroeg werd Bennie de meewerkende zoon en later nam hij ook de ronde over. De tijd dat de groenteboer, de bakker en de melkboer nog aan thuisbezorging deden ligt reeds lang achter ons en ook het kleinwinkelbedrijf kreeg het vanaf de jaren zeventig al lastig. Toch bleef Weststraat 25 een begrip.  Ook Weststraat 28 waar boekhouder D. Kempe woonde met wie Bennie nauw samenwerkte voor het op orde houden van de winkelboekhouding.  Pas vele jaren later zou dochter Anne Kempe ook in het leven verschijnen van broer Willy. Maar dat is een heel ander hoofdstuk.

In 1983 werd de winkel wegens pensionering van het ouderpaar Dezutter opgeheven. Zijn ouders en Bennie bleven er wel wonen. Thans is het weer een winkelpand en dit sinds het overlijden van Achiel en Anna in 1998. Beiden liggen naast elkaar begraven op het R.K. Kerkhof en Bennie bleef tot november van vorig jaar de trouwe leverancier van de traditionele chrysanten namens de kinderen. Ook het kweken van de eigen chrysanten bleef hij trouw.

De terugkoppeling naar de voormalige bloemenwinkel is hier het bindteken.  De duiven van vader Achiel werden toen geadopteerd door neef Gerard Dezutter uit Eede die uitgerekend vandaag samen met Arlette hun Gouden Bruiloft vieren in “De Tol” het voor Bennie zo vertrouwde stamlokaal van De Wielertoerist.

Al in zijn Aardenburgse periode was er bij Bennie de liefde voor de wielersport. Ooit was hij officieel coureur, net als zijn veel te vroeg gestorven neef Norbert Dezutter uit Eede.  Toen Bennie nog amateurwedstrijden reed, was zijn grootste supporter ome Herman Musson uit Eindhoven. Ook met de ons te vroeg ontvallen neef Frans Musson uit Sluis was hij erg bevriend, net zoals tot op heden met diens broer Walter. Walter en Rita waren in zijn familiaal leven een begrip net, zoals hij ook nooit het contact verloor met Guido en Ludo Dhondt (en nonkel René!) in Eede en tante Madeleine De Taeye-Dezutter eveneens in Eede.

Het wielertoerisme was zijn lust en zijn leven. Tot enkele dagen voor zijn dood bleef hij daar zeer toegewijd mee bezig. En wie in de familie herinnert zich niet de heroïsche bergbeklimmingen zoals op de Mont Ventoux. De fotoalbums vormen nu een mooie herinnering.  Gedurende vele jaren was hij de actieve voorzitter van De Wielertoerist, waarin hij opgevolgd werd door Guido Paridaen.

Bennie was lid van De Wielertoerist sedert 1973, het jaar van oprichting. In totaal 37 jaar was hij dus trouw lid van de club. Hij vervulde 22 jaar een bestuursfunctie, waarvan twee jaar als penningmeester.  Dat moet een zeer eerlijke penningmeester geweest zijn want in eerlijkheid en oprechtheid blonk hij uit.

Hij was ook twintig jaar voorzitter en dit tot eind 1997, waarvan zeventien jaar na elkaar van 1980-1997. Hij koos toen resoluut voor de zorg voor zijn vader en moeder die beiden zouden overlijden in 1998.

Zijn zus Anna-Marie was intussen gehuwd met Philip Keijmel en vestigden zich uiteindelijk in Vlissingen. Hij werd de peter van hun zoon Sebastian.

Broer Willy studeerde archeologie aan de Rijksuniversiteit in Gent en dat op een ogenblik dat zijn ouders en niet in het minst broer Bennie hard moesten werken. Gelukkig liep die studie in 1970 goed af en kon hij, na een tussenstop van twee jaar in Gent, in 1973 conservator worden bij de Brugse Musea. Hij is zich er scherp van bewust dat het dank zij de steun van Bennie was dat het materieel mogelijk bleek.  Hij blijft hem daarvoor voor altijd erkentelijk en dankbaar.  Dit wijst op het vriendelijke en verdraagzame karakter van Bennie.

Brugge

Na de stopzetting van de winkel was het niet zo evident om opnieuw elders aan de slag te gaan in een vergelijkbare branche. Uiteindelijk kwam hij goed terecht in de Groendienst van de Stad Brugge. Daar kon hij weer vertoeven in serres en was hij actief in de ploeg die in de binnenstad de plantsoenen onderhield.  Tengevolge van een hernia, waaraan hij geopereerd werd, bleek het niet meer mogelijk om in de Groendienst het dagelijkse werk te verrichten.

Door een mutatie naar de Stedelijke Musea van Brugge kon hij beginnen als museumsuppoost. Zijn vaste stek werd het Memlingmuseum en de museumapotheek.

Daar werd hij ook Bruggeling en veranderde zijn naam in Bernard. Bennie verwees naar zijn Nederlandse en Aardenburgse roots, een streek waaraan hij gehecht bleef getuige het feit dat wij elkaar hier vandaag treffen. Hij was uiteindelijk een Erdenburger gebleven.

Onnodig te zeggen dat Bennie in het museum gerekend werd tot de meest toegewijde personeelsleden. Hij wist van huis uit wat het was om zorgzaam te zijn en verantwoordelijkheid te dragen.

Aanvankelijk woonde hij in Brugge maar de langste tijd woonde hij in een eigen huis in Oostkamp.  Hij had dat samen aangekocht en op een gegeven moment diende het verkocht te worden. Dank zij zijn vriend en grote koersmaat Willy Pollier kon hij aan zeer gunstige voorwaarden zijn intrek nemen in een woning aan de Brugsesteenweg in Maldegem. Wij zijn Willy en zijn vrouw dankbaar voor de steun.

In februari 2009 ging Bennie met pensioen bij de Stad Brugge. Een werkzaam leven zat er op met de gebruikelijke tegenslagen die bij het leven horen. Maar nooit hebben we hem horen klagen.

Maar het is voor velen een grote troost dat zijn laatste levensjaren zo positief konden verlopen op relationeel vlak dank zij zijn levensgezel Jacqueline Willem.

Veldegem

Een zestal jaren geleden leerde hij Jacqueline Willem kennen die haar man te vroeg verloor. Ze ging een nieuwe relatie aan met Bennie die kan beschouwd worden als voorbeeldig en liefdevol. Zijn grote geluk vond hij bij Jacqueline in Veldegem, gelegen tussen Brugge en Torhout. Daar werd hij volledig opgenomen in de familie. Zij volgde zijn doen en laten in het museum maar volgde ook zijn wielersport.  Ook de vrienden- en familiekring van Bennie nam zij over. Zij vormden het perfecte koppel. Samen gingen ze op reis en restaurantbezoek en Bennie werd betrokken bij alle familiegebeurtenissen van de familie Van Eenoo-Willem.

Bennie werd er kind aan huis dank zij de acceptatie van de dochters van haar, te weten Maryke en Leen Van Eenoo. De echtgenoten Geert en Johan volgden moeiteloos en hetzelfde kan gezegd worden over de kleinkinderen Sander, Martijn en Kobe die dit trouwens zojuist tot uitdrukking brachten tijdens deze afscheidsdienst.

Zijn neven Jan Dezutter, zoon van Willy en Sebastian, de zoon van Anna-Marie en al de andere neven en aangetrouwde nichten van de familie Dezutter, Musson en Dhondt sluiten zich daar bij aan. De Aardenburgse inbreng werd op poëtischewijze vertolkt door Anne Kempe met eigen gedichten.

Bennie is ons te vroeg ontvallen.  Hij stierf tengevolge van een hartstilstand in Veldegem (B) op 31 augustus 2010.  Hij werd 66 jaar. Te kort kon hij genieten van de geneugten van het op pensioen zijn. Hij leefde harmonieus samen met zijn broer en zus en was volledig geïntegreerd in het gezin van Jacqueline in Veldegem.  Hij had enkel koersvrienden en geen vijanden. Wie kan dat zeggen dat hij plots sterft zonder vijanden te ontmoeten? We moeten het dus aanvaarden. Het is mooi en goed geweest.

Willy Dezutter, Brugge, 2 september 2010