De Amerikaanse basketballegende Kobe Bryant (1978-2020) kwam om het leven bij een helikoptercrash op 26 januari 2020. Het toestel stortte neer op een heuvel in Calabassas, ten noordwesten van Los Angeles. In de helikopter zaten naast vader Kobe ook zijn 13-jarige dochter en nog zeven andere mensen die allemaal omkwamen.
Kobe Bryant was katholiek opgevoed en de familie ging ter kerke in de Our Lady Queen of Angels. Volgens de New York Times ging Kobe vlak voor het vertrek van de helikopter nog bidden in die kerk (1). We weten intussen dat het niet mocht baten. Amerikaans wetenschappelijk onderzoek heeft immers al lang uitgewezen dat bidden niet helpt (2). God (om het even wat men hieronder wilt verstaan) gaf aan de mensheid de vrijheid om te martelen en te doden. Het is nu eenmaal zo en niet anders.
Anderen stellen dan weer meer vertrouwen in de H. Maagd Maria. Zij is een belangrijke middelares tussen de mensen en god maar een reis naar de Franse Pyreneeën blijft vol gevaar. Regelmatig verongelukken er autobussen met pelgrims op weg naar Lourdes. Enkele jaren geleden kwam er een Vlaamse bedevaarder om het leven toen hij onder een trein terecht kwam bij het uitladen van de rolstoelen van Lourdespelgrims.
Het onsterfelijkheidsgeloof zou kunnen ontsproten zijn uit de morele nood van mensen die vinden dat het goede niet altijd wordt beloond en het kwade niet altijd gestraft (3). Eén ding is zeker: goed of slecht, dood gaan we allemaal. We weten natuurlijk niet wat de Voorzienigheid voor ieder van ons in petto heeft. Daarom is het beste recept om te genieten van het leven. Je hoeft geen groot filosoof te zijn om dat te verkondigen. Deze wijsheid is zesduizend jaar oud en komt uit het boek Prediker. Daar lezen we ook : “De mensen die offers aan God brengen overkomt hetzelfde als de mensen die geen offers brengen” (Prediker, 9:2). In het boek Prediker staat ook dat de slimste mensen niet altijd rijk worden. Het leven valt dus niet te begrijpen en het is dan ook beter om je niet vast te klampen aan de sprookjes van de godsdiensten: er is geen leven na de dood.
Het terugzien van je geliefden in een hemels paradijs is zo’n sprookje. Een god die dat belooft kan niet bestaan. Het boek Prediker maakt deel uit van het Oude Testament en behoort tot de wijsheidsliteratuur. Het kan geplaatst worden in de vierde eeuw voor onze jaartelling. De wijsheidsleraar die het schreef (herinner het bekende “ijdelheid der ijdelheden”) is zeer verteerbaar voor niet-gelovigen. Ik schat hem veel hoger in dan de optelsom van alle parabels van die andere, meer bekende prediker, Jezus Christus. Natuurlijk raadt Prediker aan om naar God te luisteren (hoe gaat dat in zijn werk ?) maar aangezien alle dingen ook lukken zonder die genade, zien we het nut daarvan niet in.
Eén ding is zeker (en dat staat niet in Prediker): hoe ouder men wordt hoe groter de kans om kanker te krijgen. Ook nu zal bidden weer niet helpen. Wat wel helpt: gezonde voeding, blijven bewegen en proberen zen (4) te blijven ! En natuurlijk vertrouwen stellen in de medische vooruitgang.
Willy Dezutter
1 Integraal overgenomen door De Morgen 13.2.2020.
2 Johan Braeckman en Maarten Boudry, De ongelovige Thomas heeft een punt. Een handleiding voor kritisch denken. Antwerpen, 2012, p. 213-219 over wetenschappelijke studies over bidden.
3 Johan Braeckman en Dirk Verhofstadt (red.), Etienne Vermeersch. Nagelaten Geschriften, Antwerpen-Amsterdam, 2019, p. 282.
4 Zittend mediteren (in kleermakerszit/ lotushouding) kan zeer pijnlijk zijn wanneer men daarin niet geoefend is. Wij bevelen de loop-meditatie aan, maar dan wel de trage wandelversie.